آیین نامه دوره کارورزی
مقدمه:
در اجرای بند 1 ماده 2 و بند 1 ماده 3 قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، “دستورالعمل دوره کارورزی متقاضیان پروانه اشتغال” به شرح زیر است: در این دستورالعمل، به جای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره از واژه »سازمان«، به جای معاونت آموزشی، از واژه» معاونت«، به جای دستورالعمل دوره کارورزی متقاضیان پروانه اشتغال، واژه »دستورالعمل « استفاده می شود.
تعاریف:
* استاد ناظر: شخصی است که دوره های کارورزی را اداره می کند و دارای مدرک دکتری در یکی از گرایش‌های روانشناسی یا مشاوره، پروانه اشتغال، حداقل 5 سال سابقه کار مرتبط بعد از اخذ دکتری و دارای مجوز استاد ناظری از معاونت آموزشی است.
* کارورز: دانش آموخته یکی از دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم تحقیقات و فناوری، و یا وزارت بهداشت درمان و پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد و بالاتر در یکی از گرایش‌های روانشناسی و مشاوره است، در آزمون بُرد قبول شده است و تحت نظر استاد ناظر صرفاً مشغول کارورزی است.
* برای شروع کارورزی، داشتن حداقل مدرک کارشناسی‌ارشد، و یا درصورت دانشجوی دکتری بودن، موفقیت در آزمون جامع الزامی است.
* دفتر کار خدمات روان شناسی و مشاوره؛ منظور دفتر کار آن دسته از روان شناسان و مشاورانی است که با اخذ پروانه اشتغال تخصصی از سازمان مشغول به کارند.
ماده1. مسوولیت سیاستگذاری، صدور مجوز و نظارت بر کارورزی ها به عهده معاونت است.
ماده2.دوره کارورزی باید در مراکز خدمات روان شناسی و مشاوره حقیقی و حقوقی، دفاتر کار خدمات روانشناسی و مشاوره،مراکز درمانی و آموزشی مورد تایید سازمان و زیر نظر استاد ناظر انجام گیرد.
ماده3.استاد ناظر همزمان، می تواند کارورزی حداکثر تا 10 کارورز را بر عهده بگیرد.
ماده 4. مدت دوره کارورزی بر اساس دستورالعمل جدید 500 ساعت است. برای آن دسته از کارورزانی که در دوره تحصیل، دوره های مصوب کارورزی را گذرانده اند با ارایه مدارک و مستندات و تایید کمیسیون مربوطه و معاونت برای هر دوره شش ماهه 150 ساعت از کارورزی آن ها کسر می شود.
تبصره1: میزان کارورزی حداقل هفته ای 20 ساعت و حداکثر 30 ساعت است.
ماده 5. فعالیت های دوره کارورزی به تناسب ماهیت رشته تخصصی، مشاهده، مصاحبه، ارزیابی بالینی، آزمون گری، گزارش نویسی، ارجاع و مشورت، فعالیت تشخیصی، دستیاری، مشاوره و روان درمانی فردی و گروهی است.
تبصره 2: دستورالعمل محتوای کارورزی متناسب با برنامه ارایه شده توسط کمیسیون های تخصصی سازمان تعیین خواهد شد.
ماده 6. مسئولیت کارورزی هر کارورز برعهده استاد ناظر است. استاد ناظر مکلف است بر اساس محتواهای مورد تاکید کمیسیون های تخصصی، بخش هایی از کارورزی را به متخصصان دیگر واگذار کند. در نهایت صدور گواهی پایان دوره توسط استاد ناظر انجام می گیرد.
ماده 7. هزینه کارورزی توسط معاونت آموزش تعیین و توسط شورای آموزش تصویب خواهد شد.
این دستورالعمل در 7 ماده و 2 تبصره در جلسه مورخ 93/4/2 شورای مرکزی به تصویب رسید و از همان تاریخ قابل اجراست.شیوه نامه اجرایی دوره کارورزیشیوه نامه حاضر به منظور تصریح فرایند و هزینه دوره کارورزی و به عنوان متمم آیین نامه این دوره تدوین شده است . بر این اساس از استادان ناظر و متقاضیان کارورزی انتظار می رود قبل از بهره برداری از این شیوه نامه ، از مفاد آیین نامه دوره کارورزی اطلاع داشته باشند .1. متقاضی دوره کارورزی لازم است پس از کسب موافقت استاد ناظری که واجد ویژگی های تصریح شده در آیین نامه دوره کارورزی بوده و مطابق ماده 3 آیین نامه مذکور دارای ظرفیت پذیرش کارورز می باشد ، نسبت به تکمیل فرم مشخصات خود و استاد ناظر ( فرم شماره 1 ) اقدام نموده و آن را به معاونت آموزشی سازمان / شورای استانی تحویل نماید .تبصره : لازم است شوراهای استانی مراتب را به اطلاع معاونت آموزشی برسانند تا به کمیسیون تخصصی ارجاع شود .2. معاونت آموزشی سازمان / شورای استانی موظف است حداکثر ظرف یکماه پس از دریافت فرم ، نسبت به مطابقت درخواست با آیین نامه و بلامانع بودن شروع کارورزی اعلام نظر نماید .3. محتوای کارورزی توسط کمیسیون های تخصصی تعیین می شود و از طریق معاونت نظارت حرفه ای و امورکمیسیون ها برای اجرا دراختیار معاونت آمورشی قرار می گیرد .4. استاد ناظر موظف است بر اساس برنامه مصوب کارورزی تعیین شده توسط کمیسیون تخصصی مربوطه ، طی حداکثر 5 جلسه ارزیابی ، نسبت به تعیین دانش و مهارت پیش نیاز اقدام نموده و در صورت نیاز از کارورز بخواهد که نسبت به ارتقای دانش و مهارت خود در زمینه های مورد نیاز اقدام نماید .تبصره 1 : تعداد جلسات ارزیابی جزو تعداد ساعات کارورزی محسوب می شود .تبصره 2 : گذراندن هر گونه دوره به منظور پیش پیش نیاز ، جزو کارورزی محسوب نمی شود .تبصره 3 : کارگاه های آموزشی جایگزین کارورزی نمی شود و هر گونه اطلاع رسانی کارگاه های آموزشی با عنوان کارورزی تخلف محسوب می شود .5 . براساس ماده 6 آیین نامه دوره کارورزی ، فعالیت های این دوره به تناسب ماهیت رشته تخصصی ، مشاهده ، مصاحبه ، ارزیابی بالینی ، آزمون گری ، گزارش نویسی ، ارجاع و مشورت ، فعالیت تشخیصی ، دستیاری ، مشاوره و روان درمانی فردی و گروهی است با توجه به ضرورت تعیین هزینه ، نظارت ( سوپرویژن ) بر این فعالیت ها در سه بخش زیر انجام می شود .5.1 .مشاهده : هدف از بخش مشاهده ، افزایش توانمندی در مصاحبه ، سنجش ، تشخیص و ارایه مداخلات مشاوره و روان درمانی ، از طریق مشاهده فعالیت های بالینی ِ استاد ناظر با استفاده از آیینه یک طرفه ، دوربین مداربسته ، ایفای نقش یا پخش فیلم جلسات مشاوره ای استاد ناظر همراه با بحث در مورد محتوای جلسات است . این بخش می تواند حداکثر تا 30 ساعت از مدت کارورزی را شامل شود .5.2 . اجرای کارورزی : در این بخش ، مصاحبه ، ارزیابی بالینی ، آزمون گری ، فعالیت تشخیصی ، مشاوره و روان درمانی فردی و گروهی زیر نظر و با مشورت استاد ناظر در دفاتر و یا مراکز مورد تایید سازمان ، به مدت حداکثر 450 ساعت انجام می شود .تبصره 1 : کارورز موظف است در صورت امکان و با رعایت اصول اخلاق حرفه ای از برخی از جلسات مشاوره ای ضبط شنیداری تهیه نموده و یا در صورت وجود محدودیت های مرتبط با اخلاق حرفه ای ، شرحی از این جلسات تهیه کرده و از هر 15 الی 20 ساعت کارورزی ، در یک جلسه مشورت گیری ، از نظرات راهنمایی استاد ناظر برخوردار شود . کارورزان مجاز به ضبط دیداری جلسات مشاوره ای نیستند و ضبط شنیداری ، صرفاً در صورتی انجام می شود که رضایت کتبی مراجع اخذ شده باشد ، همچنین مسئولیت حفظ محرمانه نگاهداشتن موارد ضبط شده بر عهده استاد ناظر است .تبصره 2 : مراکز مجازند بابت خدمات حرفه ای ارایه شده توسط کارورزان ، به شرطی که با نظارت استاد ناظر انجام شده باشد ، از مراجعان اخذ وجه نمایند . مبلغ اخذ شده از مراجعان بابت خدمات کارورزان معادل 70 درصد تعرفه کارشناس ارشد غیر هیات علمی می باشد و مراکز می توانند حدود 50 درصد از مبلغ اخذ شده را به کارورزان پرداخت نمایند .5.3 . گزارش کارورزی : کارورز موظف است گزارش های مکتوب و مستند خدمات کارورزی را به استاد ناظر تحویل دهد .تبصره 1 : تدوین این گزارش ها ، حداکثر می تواند 20 ساعت از مدت کارورزی را شامل شود .تبصره 2 : تعداد جلساتی که استاد ناظر برای بررسی گزارش مکتوب کارورزی صرف می کند حداکثر 10 ساعت برآورد می شود .6 . کل ساعات صرف شده استاد ناظر برای نظارت جمعاً 75 ساعت ( 5 ساعت ارزیابی ، 30 ساعت بخش مشاهده ، 30 ساعت بخش مشورت دهی و 10 ساعت بخش مطالعه گزارش های کارورزی ) برآورد شده و هزینه مرکز برای کلیه بخش های کارورزی ، براساس دو برابر حق التدریس کارگاهی مصوب سازمان تعیین می شود . یعنی کل هزینه کارورزی برای دکتری غیر هیات علمی 17800000 ریال ، استادیار 18800000 ریال ، دانشیار 19700000 ریال و استاد تمام 20600000 ریال تعیین می شود .تبصره 1 : ویژگی های استاد ناظر از جمله مدت سابقه حرفه ای در آیین نامه دوره کارورزی تصریح شده است .تبصره 2 : چنانچه استاد ناظر در یک مرکز مشاوره مستقر باشد ، لازم است کارورز هزینه مرتبط با استاد ناظر را در سه نوبت ( آغاز کارورزی ، پس از 150 ساعت و پس از 300ساعت ) به مرکز پرداخت کند و مرکز لازم است 60 درصد از وجه را به استاد ناظر پرداخت نماید .7. بدیهی است گذراندن دوره کارورزی صرفاً یکی از پیش نیازهای پروانه اشتغال حرفه ای است و برای دریافت پروانه ، ارایه سایر مدارک مشخص شده و تایید صلاحیت حرفه ای توسط کمیسیون تخصصی ضروری است .این شیوه نامه در 7 ماده و 10 تبصره در جلسه مورخ مورخ 93/9/17 شورای آموزش و جلسه مورخ 93/10/8 شورای مرکزی به تصویب رسید و از تاریخ تصویب در شورای مرکزی لازم الاجراست .